Verkeersmanagement voor schonere lucht
Modern verkeersmanagement is datagedreven, richt zich op alle verkeersmodaliteiten en heeft een brede en veelzijdige maatschappelijke functie. Door verkeersmanagementsystemen te koppelen aan sensornetwerken kan het ook worden ingezet voor verbetering van de luchtkwaliteit.
De veelzijdigheid van verkeersmanagement
Vanouds richt verkeersmanagement zich op het informeren, adviseren, geleiden en sturen van alle typen wegverkeer op en over het wegennet. Het is een bijzonder geschikt beleidsinstrument om het multimodale wegverkeer zo goed mogelijk te spreiden over het wegennet. Dat helpt om verslechterde doorstroming en congestie te voorkomen of uit te stellen in de tijd.
Verkeersmanagement kan bovendien helpen om fietsen en lopen te stimuleren binnen de beschikbare ruimte in het wegennet. Het kan worden ingezet om de betrouwbaarheid en voorspelbaarheid van reizen met het openbaar vervoer te vergroten, en om de emissies van motorvoertuigen terug te dringen door stoppen en optrekken te reduceren. Al deze maatregelen hebben gunstige effecten als we kijken naar Clean Mobility. Maar er is meer mogelijk.
Verbeteren van luchtkwaliteit
Gemotoriseerd verkeer heeft een grote invloed op de luchtkwaliteit, met name in de stedelijke omgeving. Met gerichte maatregelen – stimuleren van actieve mobiliteit, gebruik van openbaar vervoer, elektrische auto’s en een betere doorstroming van motorvoertuigen – kunnen we een deel van de uitstoot voorkomen. Met behulp van data van luchtsensoren, bijvoorbeeld fijnstof- of stikstofsensoren, kan datagedreven verkeersmanagement ook op andere manieren actief bijdragen aan de verbetering van de luchtkwaliteit.
We kunnen bijvoorbeeld gaan anticiperen op verhoogde uitstoot, zoals met het concept van Smart Urban Traffic Zones. Dit is technologie waarmee de hoeveelheid voertuigen in een stedelijke zone nauwkeurig kan worden geregistreerd en waarmee signalen van en naar die voertuigen kunnen worden gezonden. In Zweden hebben wij Smart Urban Traffic Zones succesvol ingezet in een pilot waarbij hybride auto’s automatisch overschakelen van benzine naar elektrisch wanneer zij een bepaalde zone binnenrijden. Wanneer deze technologie wordt gekoppeld aan de data van luchtsensors, kunnen we preventief inspelen op toenemende uitstoot.
In Rotterdam gebruiken we datagedreven verkeersmanagement om met ‘Adaptive Flow Management’ de uitstoot rond de Maastunnel te beperken. Als de uitstoot van vervuilende stoffen op bepaalde plekken rond de tunnel te hoog dreigt te worden, bufferen we met behulp van verkeersregelinstallaties het gemotoriseerde verkeer op andere locaties in het verkeersnetwerk, waar een lagere luchtkwaliteit de minste schade aanricht. Hierbij gebruiken we intelligente verkeersmanagementalgoritmes die de aansturing van de wegkantapparatuur in het gehele netwerk verzorgen.
Ook op de waterwegen kunnen we de uitstoot terugdringen met slimme technologie. Het Brug Management Systeem zorgt er bijvoorbeeld voor dat schepen in Noord-Holland minimale wachttijden hebben bij bruggen en sluizen. Bedienaars van beweegbare bruggen en sluizen krijgen van het systeem adviezen over de beste momenten om de brug of sluis te openen voor de scheepvaart. Het resultaat is minder stilliggende schepen, minder wachtend autoverkeer op de weg en, per saldo, minder uitstoot van schadelijke stoffen.
Luchtsensoren en verkeersmanagementplatforms
Meting van de luchtkwaliteit gebeurt al op grote schaal. Naast centrale meetstations zijn er ook veel burgers die luchtsensoren installeren en deze aansluiten op gemeenschappelijke netwerken. De Luchtclub in Rotterdam is zo’n ‘Citizen Science’-netwerk. Meer dan driehonderd private sensoren meten fijnstof in de stad. Op de website samenmeten.rivm.nl brengt het RIVM deze citizen science-data uit heel Nederland bij elkaar. Technolution-collega Bertrik Sikken gebruikt onder meer deze data voor zijn informatieve website stofradar.nl, die een realtime visualisatie biedt van fijnstof in Nederland. Bronnen als deze kunnen dienen als een uitstekende basis voor verkeersmanagementtoepassingen.
De Citizen Science van de Luchtclub
Meting van de luchtkwaliteit gebeurt al op grote schaal. Naast centrale meetstations zijn er ook veel burgers die luchtsensoren installeren en deze aansluiten op gemeenschappelijke netwerken. De Luchtclub in Rotterdam is zo’n ‘Citizen Science’-netwerk. Meer dan driehonderd private sensoren meten fijnstof in de stad. Op de website samenmeten.rivm.nl brengt het RIVM deze citizen science-data uit heel Nederland bij elkaar. Technolution-collega Bertrik Sikken gebruikt onder meer deze data voor zijn informatieve website stofradar.nl, die een realtime visualisatie biedt van fijnstof in Nederland. Bronnen als deze kunnen dienen als een uitstekende basis voor verkeersmanagementtoepassingen.
