Verkeerstechnologie voor fietsers wordt volwassen
De fiets heeft de wind in de rug. In de strijd tegen CO2-uitstoot kunnen beleidsmakers niet om het groenste vervoermiddel heen. Maar klimaatverandering is slechts een van de redenen voor de aandacht voor de fiets. De fiets heeft veel meer voordelen. Hij neemt veel minder ruimte in dan auto’s, en binnensteden kampen met ruimtegebrek. Reistijden op de fiets zijn in het stadscentrum vaak korter dan autoritten. Fietsen is goed voor de gezondheid. Het succes van de fiets leidt echter ook tot nieuwe uitdagingen. Nieuwe vormen van verkeerstechnologie kunnen helpen om fietsgebruik te stimuleren en in goede banen te leiden.
Meer fietsers, snellere fietsen
De groei van de aantallen fietsers is meteen ook een van de grootste uitdagingen. Wanneer meer en meer mensen gaan fietsen, komen fietsers in het gedrang in de ruimte die hen is toebedeeld. Daarmee komt de verkeersveiligheid in het geding en wordt de fiets zelf een verkeersissue, met onprettige en onveilige situaties en congestie. Uitbreiding en verbreding van fietspaden en opstelplekken bij drukke kruispunten kan de druk verlichten. Maar er is meer nodig om fietsen aantrekkelijk en veilig te houden.
Een andere uitdaging is de onstuitbare opkomst van de elektrische fiets. Deze stille revolutie heeft ingrijpende gevolgen. Speed pedelecs veroorzaken met hun snelheden tot wel 45 km/h riskante situaties op de fietspaden. De hogere snelheden en grotere snelheidsverschillen tussen fietsers onderling brengen meer risico’s met zich mee voor deze toch al kwetsbare groep verkeersdeelnemers – onder wie ook kinderen en ouderen.
Al met al is de fiets eigenlijk tegelijk een oplossing en een vraagstuk. Met technologie kunnen we de uitdagingen het hoofd bieden en ondersteuning geven aan het fietsbeleid van steden. Het is dan wel belangrijk om de fiets ook op technologisch gebied een eigen plek te geven, zowel bij het ontwikkelen van nieuwe technologie als bij het inregelen van bestaande technologie. Bijvoorbeeld door (al dan niet dynamische) fietscorridors door de stad aan te wijzen en verkeersregelingen te optimaliseren voor fietsers. Maar ook door verkeerstechnologie te ontwikkelen die op de fiets is gericht.
Monitoring, informatie en advies voor fietsers
Voor een effectief fietsbeleid is allereerst meer inzicht en concrete informatie over het fietsverkeer nodig. Welke routes nemen fietsers door de stad? Wanneer doen ze dat en hoe druk is het op die routes? Waar zitten blokkades en mogelijk gevaarlijke situaties? Fietsverkeer moest in het verleden handmatig worden geteld. Betere monitoringtechnologie brengt hier verandering in. Slimme sensoren op strategische plekken in de stad kunnen fietsers (en voetgangers) tellen. Met behulp van intelligente algoritmes wordt het mogelijk om reistijden en routes van fietsers door de stad te bepalen – uiteraard met respect voor privacyregels!
Met deze cruciale kennis in de hand kunnen we gaan nadenken over daadwerkelijke verbeteringen. Technologie kan worden ingezet om fietsers te voorzien van gerichte informatie, bijvoorbeeld via dynamische informatiepanelen die geschikt zijn voor gebruik langs fietspaden. Vergelijkbaar met de bekende route-informatiepanelen boven de snelweg, maar dan gedimensioneerd op de menselijke maat voor fietsers en met informatie die echt aan fietsen is gerelateerd.
Zo kunnen verkeersmanagers fietsers wegleiden van overbelaste kruispunten met advies over rustigere, schonere en zelfs snellere routes, of speed pedelecs bij grote drukte op het fietspad scheiden van het andere fietsverkeer.
We kunnen nog een stap verder gaan. Als we de kennis en informatie over fietsen en fietsroutes combineren met andere informatie, kunnen we fietsers nog beter ondersteunen.
Bijvoorbeeld door informatie te geven over wegwerkzaamheden, geblokkeerde fietspaden of plekken waar sneeuw nog niet geruimd is. Of door weersinformatie te gebruiken om de groentijden voor fietsers in de stad te verlengen wanneer het regent.
Wanneer steden eenmaal beschikken over voldoende inzicht in de verschillende verkeersmodaliteiten – auto, fiets, voetganger etc. – kan technologie zelfs worden ingezet om het gebruik van de beschikbare ruimte op straat dynamisch te regelen. Denk aan kuststeden die op zomerse dagen meer ruimte reserveren voor fietsers, voetgangers en ov, of rijbanen die op bepaalde momenten worden toegewezen aan fietsers, en op andere momenten aan auto’s. Op dit gebied zijn veel opties nader te onderzoeken.
Coöperatieve verkeerstechnologie – voor de fiets
In de wereld van verkeersmanagement wordt vaak gesproken over C-ITS (Connected Intelligent Traffic Systems) en CCAM (Cooperative, Connected & Automated Mobility). De kerngedachte erachter is verhoogde veiligheid, minder belasting van het milieu, en betere doorstroming dankzij verbinding, samenwerking en interactie tussen verkeersmanagementsystemen, wegkantapparatuur en verkeersdeelnemers. Ook hierin zal de fiets zijn plaats moeten krijgen. De eerste stappen zijn gezet. In Kopenhagen krijgen fietsers (en overigens ook auto’s en vrachtauto’s) snelheidsadviezen via een app, zodat zij groen licht hebben zodra zij bij het verkeerslicht aankomen. Iedereen zijn eigen groene golf. In dezelfde stad is een pilot gedaan met gedimde straatverlichting die helderder wordt op het moment dat er een fietser passeert. De tijd lijkt rijp voor meer coöperatieve verkeerstechnologieën voor fietsers.
De toekomst is multimodaal
Het verder stimuleren van fietsgebruik blijft vooral een zaak van visie en beleid. Technologie is op dit gebied zeker geen wondermiddel, maar kan wel een positieve bijdrage leveren. Het is in ieder geval duidelijk dat de toekomst van verkeersmanagement multimodaal is. De auto zal zijn prominente plek in het midden van de aandacht moeten delen, niet alleen met de fiets, maar ook met de voetganger, het openbaar vervoer en de scheepvaart. Onze technologische mobiliteitsoplossingen zullen deze ontwikkelingen krachtig ondersteunen.
Fietsoplossingen van Technolution Move
Technolution Move heeft, in samenwerking met opdrachtgevers maar ook zelfstandig, mobiliteitsoplossingen ontwikkeld die geheel of gedeeltelijk zijn gericht op de fiets. Een paar voorbeelden:
- Variable Message Signs – dynamische informatiepanelen geschikt voor gebruik langs fietspaden.
- GreenCatch – app die snelheidsadviezen aan verkeersdeelnemers geeft zodat zij groen licht hebben als zij bij het verkeerslicht aankomen.
- FlowCube – intelligente verkeerssensor die (onder meer) aantallen, reistijden, route-informatie en andere informatie over alle verkeersmodaliteiten monitort.
- MobiMaestro – verkeersmanagementplatform met open architectuur, geschikt voor alle verkeersmodaliteiten.
